Gazeta Bieszczadzka - bieszczadzka24.pl

Dzisiaj prezentujemy skan widokówki z miejscowości Sokoliki. Ta położona w dolinie górnego Sanu wieś,  po polskiej stronie od czasu przesiedleń pozostaje opustoszała. Jest to jednak wspaniałe miejsce na niezbyt długi i niewymagający silnej kondycji fizycznej spacer ścieżką przyrodniczą wyznakowaną przez Bieszczadzki Park Narodowy.

Patrząc na pocztówki przedstawiające Sokoliki w okresie międzywojennym możemy uzmysłowić sobie jak duża była ta miejscowość. W świetle spisu powszechnego z 1921 roku, zamieszkiwało tu 1421 osób. Zdecydowaną większość stanowili grekokatolicy (926). Ponadto w Sokolikach mieszkało w owym czasie 244 Żydów i 247 osób wyznania rzymskokatolickiego. Warto zaznaczyć, że miejscowość położona była w powiecie turczańskim, który do 1931 roku stanowił część województwa stanisławowskiego. Kiedy cztery lata później, w wyniku reformy administracyjnej utworzone zostały gminy zbiorowe. Sokoliki razem z Bukowcem, Dydiową, Dźwiniaczem Górnym, Łokciem Szandrowcem i Tarnawą Wyżną weszły w skład gminy Tarnawa Niżna. Na tym niemal bezludnym dziś  terenie zamieszkiwało w latach 30. XX wieku prawie dziewięć tysięcy osób. Wspomnieć wypada, że Sokoliki były w tym czasie największą wsią w okolicy – mieszkało tu nawet więcej osób niż w pobliskich Siankach, które rozwinęły się pod koniec dwudziestolecia międzywojennego jako ważny ośrodek turystyczny i podobnie jak Tarnawa Niżna były siedzibą gminy zbiorowej.

Przed I wojną światową w dolinie górnego Sanu zaczęły powstawać duże tartaki, a jeden z nich zlokalizowano w Sokolikach. W związku z tym, w początkach XX wieku wybudowana została linia wąskotorowa, która połączyła Ustrzyki Górne, Stuposiany i Sokoliki Górskie. Dwudziestopięciokilometrowa trasa umożliwiła masową eksploatację lasów w tym rejonie. Kryzys gospodarczy z lat 30., który boleśnie dotknął branżę drzewną, doprowadził do likwidacji kolejki w 1936 roku. Dzisiaj jeszcze można na jej trasie spotkać kamienne filary dawnych mostów. Powstanie wspomnianej linii wąskotorowej związane było z powstaniem w latach 1903–1905 trasy normalnotorowej, wiodącej ze Lwowa przez Sambor do Użhorodu, którą poprowadzono m.in. przez Sokoliki i Sianki

W 1912 roku przy placu tartacznym w Sokolikach poświęcona została kaplica rzymskokatolicka, która podlegała parafii w Turce. Świątynia nie zachowała się do naszych czasów. Podobnie nie przetrwała również stara cerkiew wybudowana pod koniec XVIII wieku w tzw. stylu bojkowskim. Kiedy grekokatolicy wznieśli nową świątynię, jej poprzedniczka została zachowana na wniosek lwowskiego konserwatora zabytków.

Dzięki wspomnianej wyżej ścieżce przyrodniczej, z parkingu przy torfowiskach w Tarnawie, dotrzeć można na piechotę do miejsca gdzie pięknie prezentuje się, znajdująca się po wschodniej stronie Sanu murowana cerkiew pw. św. Wielkiego Męczennika Dymitra, wzniesiona w 1931 roku.  Świątynia, która po II wojnie światowej użytkowana była przez sowieckich pograniczników jako stajnia i uległa znacznym zniszczeniom., została w ostatnich latach wyremontowana.