50 lat temu – 4 sierpnia 1973 roku powstał Bieszczadzki Park Narodowy. Z tej okazji przygotowano szereg uroczystości. W Ustrzykach Dolnych odbyła się Ogólnopolska Konferencja Jubileuszowa, w trakcie której BdPN dostał oficjalny sztandar.
Bieszczadzki Park Narodowy to największy górski i trzeci co do wielkości park w Polsce. Od jego utworzenia minęło już pół wieku.
Wielkie świętowanie 50-lecia Bieszczadzkiego Parku Narodowego rozpoczęło się 4 sierpnia Przyrodniczą Spartakiadą Rodzinną. Natomiast w dniach 29-30 września odbyła się Ogólnopolska Konferencja Jubileuszowa pn.: „Bieszczadzki Park Narodowy (1973-2023) - dorobek w zakresie ochrony zasobów przyrodniczych i krajobrazowych”.
Obchody rozpoczęły się od uroczystości nadania i poświęcenia sztandaru dla Bieszczadzkiego Parku Narodowego. Sztandar, z napisem: „W służbie ochrony ojczystej przyrody” został ufundowany z inicjatywy dyrekcji oraz pracowników Parku. Nadania sztandaru dokonał dyrektor Departamentu Ochrony Przyrody dr Łukasz Rejt.
- Przekazuję Sztandar społeczności Bieszczadzkiego Parku Narodowego, który utrwala idę ochrony unikalnych zasobów przyrody i podkreśla społeczną rangę Bieszczad - mówił podczas przekazania sztandaru dr Łukasz Rejt.
- Działając pod tym sztandarem, bądźcie wierni przedstawionym na nim symbolom i propagujcie najlepsze zasady partnerstwa w życiu społecznym, odpowiedzialności za powierzone mienie i pomocy wzajemnej. Noście go z dumą i szacunkiem. Niech dobre myśli skierowane na zachowanie tego fragmentu Karpat Wschodnich będą dla Was przewodnikiem w ochronie przyrody, edukacji przyrodniczej i rozsądnym udostępnianiu zasobów dla tak wielu turystów - dodawał.
Uroczystość poświęcenia i nadania sztandaru odbyła się na placu przed kościołem pw. NMP Królowej Polski w Ustrzykach Dolnych. Następnie w uroczyście otwarto - oddane już zwiedzającym, Muzeum Przyrodniczego BdPN, które jest obecnie po zakończeniu gruntownej modernizacji. Uczestnicy jubileuszu mogli też zwiedzić wystawę okolicznościową pt.: „50 lat Bieszczadzkiego Parku Narodowego - Skarby Natury i Kultury”.
Z tej okazji, w Ustrzyckim Domu Kultury przygotowano też sesję okolicznościową: „Bieszczadzki Park Narodowy - historia utworzenia i powiększania BdPN, dorobek w ochronie przyrody i popularyzacji dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego w ciągu pięćdziesięcioletniej historii BdPN”, pod patronatem honorowym Ministra Klimatu i Środowiska.
Jubileusz 50-lecia funkcjonowania BdPN był okazją do podsumowania dotychczasowej działalności Parku, w zakresie ochrony zasobów przyrodniczych oraz podzielenia się osiągnięciami, będącymi efektem pracy środowisk naukowych i instytucji wspierających oraz pracowników Parku. W trakcie sesji przedstawiono też szereg prelekcji, pokazów multimedialnych i pokaz filmu dokumentalnego „50 lat ochrony dziedzictwa przyrodniczego Bieszczadów Zachodnich”.
Powiększany kilka razy
Utworzony rozporządzeniem Rady Ministrów z 4 sierpnia 1973 roku Bieszczadzki Park Narodowy objął ostateczne zwarty obszar wyższych partii masywu Tarnicy i Halicza oraz szczytowe partie odosobnionego pasma Połoniny Caryńskiej. Jego łączna powierzchnia wyniosła 5582,02 ha.
Starania o utworzenie Bieszczadzkiego Parku Narodowego rozpoczęły się jeszcze w latach pięćdziesiątych, gdy Bieszczady stały się obiektem szczególnego zainteresowania przyrodników i turystów. Przyrodnicy uważali za konieczne i pilne objęcie ochroną wyjątkowo cennych fragmentów Karpat Wschodnich, znajdujących się na terenie kraju.
W 1956 roku powstał więc pierwszy projekt zakładający włączenie w jego teren masywy Tarnicy, Krzemienia i Halicza wraz z szeroką strefą otaczających je lasów, o łącznej powierzchni 9 000 ha. Kolejny, rok później zakładał utworzenie Parku złożonego z dwóch odrębnych rezerwatów o łącznej powierzchni 4 800 ha. Jeden z nich miał obejmować rozległy kompleks leśny w kotle źródliskowym Solinki, zwany „Puszczą Bukową”, drugi zaś piętro połonin w rejonie Tarnicy i Halicza.
.jpg)
(Zdjęcie czytelnik: Piotr Es)
Z przyrodniczego punktu widzenia najkorzystniejszy okazał się projekt z 1961 roku, obejmujący grupę Tarnicy oraz przyległy obszar leśny w dolinie górnego Sanu (łącznie 12 000 ha.). Utworzony rozporządzeniem Rady Ministrów z 4 sierpnia 1973 roku Bieszczadzki Park Narodowy objął ostateczne zwarty obszar wyższych partii masywu Tarnicy i Halicza oraz szczytowe partie odosobnionego pasma Połoniny Caryńskiej.
22 sierpnia 1989 r. nastąpiło powiększenie Parku do 15 710,2 ha. Ale jak zauważają naukowcy powstał Park o zbyt długiej i rozczłonkowanej granicy w stosunku do jego powierzchni. Poza granicami znalazły się ważne z punktu widzenia ochrony przyrody ostoje zwierzyny.
(Zdjęcie czytelnik: Marek Zielonka)
Dlatego też działania przyrodników nie ustawały i 25 stycznia 1991 r., Bieszczadzki Park Narodowy został powiększony po raz kolejny, uzyskując powierzchnię 27 064 ha, z czego ok. 70 proc. objęto ochroną ścisłą. Do Parku zostały włączone nieleśne obszary dawnych wsi: Dźwiniacz Górny, Tarnawa Niżna, Tarnawa Wyżna, Sokoliki. (źródło: BdPN na podstawie oprac. T. Winnickiego, B. Zemaneka)
ZDJECIA Z UROCZYSTOŚCI: ANDRZEJ GÓRKI UDK
