Ustrzyki Dolne. XXXVII RocznicaPorozumień Rzeszowsko-Ustrzyckich 1981 - 2018.

PROGRAM: 22 kwietnia 2018r. /niedziela/, godz. 11.30
 
1. Msza św. koncelebrowana w intencji polskich rolników i suwerennej ojczyzny w Kościele P.w. Św. Józefa w Ustrzykach Dolnych, ul. Gombrowicza 10 (godz. 11.30).
2. Przemarsz pod Pomnik Niepodległości w Rynku i złożenie kwiatów.
3. Konferencja XXXVII rocznicy Porozumień Rzeszowsko – Ustrzyckich z udziałem młodzieży i pocztów sztandarowych szkół ponadpodstawowych z Ustrzyk Dolnych; sala sesyjna Urzędu Miejskiego w Ustrzykach Dolnych, ul. Kopernika 1, (godz. 13.00).
4. Otwarcie konferencji i powitanie gości – Marian Pałasz, Wieńczysław Nowacki.
5. Odczytanie listu od Marszałka Sejmu RP Marka Kuchcińskiego.
6. Wystąpienie Starosty Bieszczadzkiego Marka Andrucha na temat 100-lecia Niepodległości Polski.
7. Koncert patriotyczny.
 Przerwa
8. Referaty programowe:
- Ks. Prałat Kazimierz Kaczor - „Wspomnienie o ks. Arcybiskupie Ignacym Tokarczuku”,
- Andrzej W. Kaczorowski – „Państwo arłamowskie – zanim wybuchł strajk”,
- Stanisław Zając (Podkarpacki Urząd Wojewódzki w Rzeszowie) - „Strategia rozwoju rolnictwa dla Podkarpacia i Bieszczadów”,
- Wieńczysław Nowacki – „Konstytucja Polskiej Wsi w obronie gospodarstw rodzinnych”.
9. Dyskusja plenarna, świadectwa i relacje.
10. Przyjęcie dokumentów końcowych.
 Zakończenie (godz. 17.00)

PATRONAT HONOROWY: Marszałek Sejmu RP Marek Kuchciński
Organizatorzy: Starosta Powiatu Bieszczadzkiego, Burmistrz Ustrzyk Dolnych, Stowarzyszenie Poszkodowanych Obrońców Ziemi i Ojczyzny, Komisja ds. Realizacji Porozumień Rzeszowsko – Ustrzyckich oraz Komitet Organizacyjny XXXVII Rocznicy Porozumień Rzeszowsko - Ustrzyckich.

Strajkowali w Ustrzykach Dolnych

Była to pierwsza tego rodzaju akcja protestacyjna w PRL. 20 lutego br. minęło już 37 lat od podpisania porozumienia ustrzyckiego między komisją rządową a komitetem strajkowym złożonym z przedstawicieli „Solidarności” wiejskiej i miejskiej. To oni 29 grudnia 1980 r. zainicjowali protest w sali konferencyjnej Urzędu Miasta i Gminy, a po interwencji SB i ZOMO 12 stycznia 1981 r. kontynuowali strajk w lokalu NSZZ „Solidarność” w Rynku. Warto to podkreślić, ponieważ wielu historyków (o politykach nie wspominając) błędnie podaje, jakoby protest w Ustrzykach Dolnych został przerwany akcją sił porządkowych, a spacyfikowani dołączyli do strajkujących w Rzeszowie. Tymczasem ustrzycki strajk trwał dalej w nowym miejscu – łącznie przez 54 dni. Od kilku lat strajkowi weterani spotykają się na uroczystościach rocznicowych w porze wiosennej, a w br. obchody odbędą się 22 kwietnia.

Strajk w Ustrzykach Dolnych nie doczekał się dotąd kompleksowego opracowania, nie zostały także opisane dzieje bieszczadzkiej „Solidarności”. Rok temu na podstawie różnego rodzaju dokumentów: komunikatów strajkowych, podpisów sygnatariuszy porozumienia, fotografii i artykułów prasowych, akt SB oraz skromnej literatury wspomnieniowej i naukowej udało się zestawić listę strajkujących obejmującą ponad 60 mieszkańców Bieszczadów. To głównie od ich postawy –  dzięki wsparciu działaczy rolniczej i robotniczej „Solidarności” z innych regionów kraju – zależało powodzenie całej akcji protestacyjnej.

Lista ta, opublikowana w „Gazecie Bieszczadzkiej” wraz z apelem do czytelników o uwagi, uzupełnienia i sprostowania („Kto strajkował w Ustrzykach Dolnych?”, nr 4 z 24 lutego 2017 r.), spotkała się z zainteresowaniem przede wszystkim uczestników strajku ustrzyckiego i ich rodzin. Dzięki temu można obecnie zaprezentować jej poprawioną i uzupełnioną wersję. Podkreślić też należy, że grono miejscowych duszpasterzy, którzy posługiwali strajkującym, było w rzeczywistości większe. Oprócz najbardziej znanego z odprawianych mszy ks. Stanisława Surmacza tworzyli je jeszcze ówczesny ustrzycki proboszcz ks. Stanisław Matuła oraz ks. Tadeusz Ruszkowski, michalita z Jasienia. Wszystkim, którzy przekazali nam swoje informacje, dziękujemy.

Mieczysław Barlewicz – Lesko
Marian Bielański – Ustrzyki Dolne
Zbigniew Biesiadecki – Ustrzyki Dolne
Franciszka Bocoń – Jureczkowa
Stanisław Bocoń – Jureczkowa
Jan Cudzich – Ustrzyki Dolne
Antoni Cycoń – Równia
Leon Czaplicki – Jureczkowa
Bolesław Derewońko – Ustrzyki Dolne
Krystyna (Stanisława?) Domaradzka – Ustrzyki Dolne
Mieczysław Domaradzki – Ustrzyki Dolne
Jan Dygoń - Smolnik
Sławomir Dziennik – Ustrzyki Dolne
Emil Faran – Polana
Jan Frankiewicz – Lutowiska  
Edward Germański – Ustjanowa Dolna
Kazimierz Hesko-Kołodziński – Ustrzyki Dolne
Bolesław Hulewicz – Tyrawa Wołoska
Paweł Jakubiec – Zatwarnica
Jerzy Jankowski – Ustjanowa Górna   
Bogdan Jarecki – Strwiążyk
Grażyna Karubin – Ustrzyki Dolne
Jarosław Karubin – Ustrzyki Dolne
Edward Kluz – Ustjanowa
Tadeusz Kobus – Wojtkowa
Jan Konik – Teleśnica Oszwarowa
Jan Kot – Ustrzyki Dolne
Jan (Janusz) Kotyński – Smolnik
Adam Król  – Tyrawa Wołoska
Stanisław Krupa – Ustjanowa
Dominik Kurant – Jasień
Katarzyna Kurant – Jasień  
Franciszek Łysyganicz – Polana
Mieczysław Mazur – Stefkowa
Jan Mocek
Władysław Moskalik – Średnia Wieś
Mikołaj Mularczyk – Olszanica  
Wieńczysław Nowacki – Dwernik
Józef Obławski – Lutowiska
Michał Pałasz – Olszanica
Marian Pałasz - Olszanica
Jan Pawlik – Ustrzyki Dolne
Józef Pawliszyn – Teleśnica Oszwarowa
Franciszek Podkalicki – Równia
Urszula Poziomek – Dwernik
Katarzyna Procyk – Wojtkowa
Wiesław Procyk – Wojtkowa
Krystyna Prokop-Kur – Ustrzyki Dolne
Kazimierz Ryba – Równia
Józef Sabara – Smolnik
Dominik Sołtys – Wojtkówka
Alfons Spychała – Cisna
Barbara Spychała – Cisna
Franciszek Szarek – Lutowiska
Helena Szczepańska
Roman Tarnawski – Wetlina
Robert Turski – Chmiel
Stanisław Twardy – Uherce
Henryk Victorini – Sokole
Janusz Wacławski
Kazimierz Walczak – Ustrzyki Dolne
Jarosław Waszczuk – Ustrzyki Dolne
Romuald Witalis
Kazimierz Włodarczyk
Antoni Wojnarowicz – Hoszów
Wanda Wojnarowicz – Hoszów
Tadeusz Wojtczak – Smolnik
Jan Wójtowicz

Lista wciąż zawiera znaki zapytania, liczę więc na dalsze uwagi, które mogłyby uzupełnić naszą wiedzę o tym ważnym fragmencie najnowszej historii Bieszczadów i Polski.

Andrzej W. Kaczorowski
awk51@op.pl
606 644 809