11 listopada w Cisnej nastąpi odsłonięcie nowej tablicy pamiątkowej na pomniku na wzgórzu Betlejemka. Z cokołu zniknął napis upamiętniający „władzę ludową”, a zastąpiła go tablica oddająca prawdę o tamtych czasach.
W okresie 1944 - 47 w Bieszczadach toczyły się zacięte walki z oddziałami Ukraińskiej Powstańczej Armii. Celem ataków była najczęściej ludność cywilna. Po opuszczeniu przez Armię Czerwoną terenów wyzwolonych, w Bieszczadach powstały posterunki samoobrony i milicji obywatelskiej składającej się głównie z mieszkańców regionu. Pozbawieni ekwipunku, broni, odcięci od pomocy ze strony władz, młodzi i niedoświadczeni funkcjonariusze stawali w obronie swoich rodzin i domów, często oddając za nich swoje życie.
W latach 1945-46 wzgórze Betlejemka stanowiło umocniony posterunek milicji obywatelskiej, na którym obrońcy Cisnej odparli dwukrotnie ataki przeważających sił Ukraińskiej Armii Powstańczej. Posterunek w Cisnej został jedynym posterunkiem w Bieszczadach, który nie został zdobyty.
Po wojnie na wzgórzu powstał pomnik upamiętniający tych, którzy walczyli na terenie Bieszczad w obronie swojej małej ojczyzny. Na dawnej tablicy pamiątkowej widniał napis: „...walczącym o utrwalenie władzy ludowej”.
Napis na pomniku wzbudzał kontrowersje wśród gości i mieszkańców Cisnej, dlatego Fundacja Tylko Bieszczady wraz z Urzędem Gminy Cisna oraz ciśniańską społecznością podjęła się inicjatywy zmiany zapisu na tablicy pamiątkowej na pomnika. - Uważamy, że dawny napis na pomniku był dla nich krzywdzący, wplątał ich w pewną narrację historyczną, z którą nie mieli nic wspólnego – przekonuje Paweł Wierzbicki Wiceprezes Fundacji Tylko Bieszczady. - Jako społeczność Cisnej postanowiliśmy więc zmienić napis, aby oddawał prawdę o tamtym czasie i ludziach, którzy bohatersko stawali do walki mimo wszystkich przeciwności losu.
W porozumieniu z IPN w Rzeszowie, w drodze konkursu, ustalony został nowy napis na pomniku „Obrońcom Cisnej i okolic przed Ukraińską Armią Powstańczą 1944-1947”. - Uważamy, że nowy napis, pozbawiony politycznych konotacji, jest bliższy prawdy i oddaje hołd tym, którzy walczyli o nasza wolność poza podziałami, kierując się jedynie dobrem wspólnym – mówi Paweł Wierzbicki.
Istotnym jest również fakt, że pomnik w dawnej formie, zgodnie z ustawą o dekomunizacji z 1 kwietnia 2016 r., był obiektem propagującym ustrój totalitarny. Inicjatywa ciśniańskiej społeczności okazała się w pewnym sensie możliwością uratowania pomnika w Cisnej i jednocześnie upamiętnienia tego trudnego dla naszego regionu okresu. - Myślimy, że odsłonięcie nowej tablicy pamiątkowej, jest tylko pierwszym etapem odnowy wzgórza Betlejemka, które znów stanie się jedną z ważnych atrakcji w Bieszczadach – dodaje wiceprezes Wierzbicki.
UROCZYSTOŚCI W CISNEJ
Miejsce: GCKiE Cisna
Godz. 11.15 – otwarcie wystawy fotograficznej pt. „CISNA W STAREJ FOTOGRAFII” (organizowanej przez: GCKiE i Fundację Tylko Bieszczady w Cisnej)
Godz. 11.40- 12.25 - panel historyczno-informacyjny prowadzony przez IPN Rzeszów:
1. Napady OUN-UPA na Cisną – referat przedstawi Artur Brożyniak OBBH IPN
2. Sotnia „Myrona” – referat przedstawi Grzegorz Leszczyński OA IPN
Miejsce: wzgórze Betlejemka - pomnik w Cisnej
Godz. 13.00 – rozpoczęcie uroczystości przez Komitet Organizacyjny (przedstawiciel: UG, Jadwiga Podsobińska –córka jednego z obrońców Cisnej, funkcjonariusz Policji i przedstawiciel fundacji )
- Odsłonięcie i poświęcenie tablicy pamiątkowej
- Złożenie kwiatów
- Aspekt historyczny pomnika w Cisnej – przedstawi prof. Marcin Rapacz
Wartę honorową pełnić będą funkcjonariusze Policji i druhowie OSP Cisna
Więcej informacji na temat wydarzenia można odnaleźć na stronach internetowych Fundacji Tylko Bieszczady oraz Gminnego Centrum Kultury i Ekologii w Cisnej.
