Wierni trwają przy Grobie Pańskim rozważając mękę i śmierć Chrystusa oraz jego zstąpienie do otchłani - oczekują na Zmartwychwstanie. Zgodnie z polską tradycją tego dnia święcone są pokarmy na stół wielkanocny. Zwyczaj ten istnieje w naszym kraju od XIII wieku.
W Wielką Sobotę Kościół nie celebruje mszy św., natomiast sprawowana jest Liturgia Godzin (brewiarz) w tym m.in. Godzina Czytań i Jutrznia z udziałem ludu. Tego dnia nie sprawuje się również ślubów ani innych sakramentów, z wyjątkiem spowiedzi i sakramentu namaszczenia chorych.
Po zmierzchu w Kościele ma miejsce najważniejsza liturgia w roku nazywana Wigilią Paschalną, która należy już do Niedzieli Zmartwychwstania Pańskiego. Zgodnie z tradycją ta noc jest nazywana "czuwaniem na cześć Pana". Tak jak Żydzi przez całą noc czuwali, oczekując przyjścia Pana mającego ich wybawić z niewoli faraona, tak chrześcijanie oczekują Zmartwychwstania Chrystusa, który skruszywszy więzy śmierci, jako zwycięzca wyszedł z otchłani ofiarowując człowiekowi prawdziwe wyzwolenie.
Liturgia Wigilii Paschalnej składa się z czterech części. Pierwszą jest liturgia światła, która rozpoczyna się przed świątynią od obrzędu poświęcenia ognia i paschału - symbolizującego Chrystusa Zmartwychwstałego "Światłość Świata". Kapłan na paschale żłobi rylcem krzyż, a nad nim grecką literę Alfa, pod krzyżem literę Omega, a na czterech polach między ramionami krzyża cyfry bieżącego roku. Jednocześnie głośno i wyraźnie mówi: "Chrystus wczoraj i dziś. Początek i koniec. Alfa i Omega. Do Niego należy czas i wieczność. Jemu chwała i panowanie".
Następnie procesja, wchodzi do ciemnego kościoła. Na przedzie wnoszony jest paschał. Podobnie, jak synowie Izraela nocą szli za przewodem słupa ognia, tak chrześcijanie idą w ślady Zmartwychwstałego Chrystusa. Światło od świecy paschalnej stopniowo rozszerza na świece trzymane przez wiernych.
Zgodnie z mszałem rzymskim druga część Wigilii Paschalnej - liturgii słowa składa się z dziewięciu czytań, przeplatanych psalmami i modlitwą. Pierwsze siedem czytań pochodzi ze Starego Testamentu i przypomina ważne momenty w całej historii zbawienia – począwszy od opisu stworzenia świata, poprzez zachowanie Abrahama, od którego Bóg zażądał ofiary z syna, oraz przejście przez Morze Czerwone. Z kolei o miłości Boga, zawarciu przymierza i skuteczności słowa Bożego mówią fragmenty z Księgi proroka Izajasza. Cykl czytań starotestamentowych kończy się bożą obietnicą oczyszczenia i przemiany człowieka.
Trzecia część Wigilii Paschalnej to liturgia chrzcielna. Po Litanii do Wszystkich Świętych, celebrans poświęca wodę chrzcielną - poprzez włożenie paschału do naczynia z wodą, po czym wierni odnawiają swoje przyrzeczenia chrzcielne wyrzekając się szatana i wszystkiego, co prowadzi do zła oraz wyznając wiarę w Chrystusa. W tradycji Kościoła w tym czasie dorośli przystępowali do sakramentu chrztu świętego.
