Kilkadziesiąt osób z ostrymi objawami gastrycznymi, uczestniczących w tzw. Rainbow Gathering w Moszczańcu, zgłosiło się 5 sierpnia do szpitala w Krośnie. Dziś Sanepid potwierdził, że u 5 z nich zdiagnozowano ostrą chorobę bakteriologiczną czerwonkę – dezynterię tzw. chorobę brudnych rąk. Nieleczona może być śmiertelna.
Dwa dni temu na profilu Chatki na Końcu Świata w Starym Łupkowie pojawił się wpis: „Sami do końca nie wiemy co napisać. Sytuacja jest dziwna. Możemy was ostrzec, uczulić. Niedaleko trwa zjazd Rainbow Gathering. Super. Międzynarodowa impreza ludzi o różnych poglądach. Generalnie peace & love. Niestety dużo ludzi, którzy do nas stamtąd przyjechało miało biegunkę lub wymioty. Może nie ma się czym przejmować.
Dla nas jednak jest już za późno. Już się przejęliśmy. Częste mycie rąk i dbanie o szeroko pojętą higienę osobistą jest kluczowe dla nas i powinno być także dla Was, myjcie dokładnie warzywa i owoce, pijcie przegotowaną wodę a jeśli to możliwe używajcie własnych naczyń. Jadąc na wakacje zaopatrzcie się w węgiel a może nawet antybiotyk.
Uważajcie jeśli ktoś mówi: Ja już to odchorowałem/am, więc jest spoko. Nadal możecie się czymś zarazić. Życzymy Wam udanych i bezpiecznych urlopów. Prosimy, nie przyjeżdżajcie do nas z rainbow.”
We wtorek sprawdzaliśmy tę informację w Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Sanoku. Poinformowano nas, że próbki są badane w Rzeszowie. Dziś na stronie internetowej Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Rzeszowie ukazał się komunikat potwierdzający tę informację.
„W dniu 5 sierpnia do Wojewódzkiego Szpitala w Krośnie zgłosiło się 30 osób z objawami gastrycznymi. Byli to uczestnicy zgrupowania określanego jako „Tęczowy Krąg” lub „Rainbow family”, którzy przebywali w miejscowości Góra Moszczanecka na zgromadzeniu. Państwowa Inspekcja Sanitarna wdrożyła natychmiast dedykowane działania przeciwepidemiologiczne. Pierwsze badania laboratoryjne pobrane od osób chorych nie potwierdziły obecności patogenów chorobotwórczych, w tym bakterii z rodzaju Shigella. Niestety kolejne w dniu 8 sierpnia potwierdziły w pobranym materiale do badań - u 5 osób pałeczki Shigelle sonnei, które wywołują tzw, czerwonkę bakteryjną.” - poinformowała w komunikacie Anna Kalandyk-Dusza, zastępca Podkarpackiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego
Na dzień dzisiejszy w szpitalach w Krośnie, Sanoku i Jaśle hospitalizowanych jest 8 osób, w tym dwoje dzieci. Wciąż jest też prowadzone dochodzenie, w celu ustalenia przyczyny wystąpienia zachorowań oraz podejmowane działania zmierzające do minimalizacji zagrożenia związanego z rozprzestrzenianiem się zakażeń.
W dniu dzisiejszym odbyło się spotkanie Wojewódzkiego Zespołu Zarządzania Kryzysowego, pod przewodnictwem wojewody i z udziałem epidemiologów. Ustalono tam działania w kierunku ograniczenia rozprzestrzeniania się zagrożenia i ochrony mieszkańców województwa.
„Informujemy, że do badan pobrano próbki wody z wodociągu w Jaśliskach - woda odpowiada wymaganiom. Pobrano również wodę przed uzdatnianiem w Sieniawie. Wyniki badań zostaną przekazane w stosownym komunikacie PPWIS po ich opracowaniu. Oba wodociągi są na bieżąco badane i nadzorowane przez PIS - woda w sieci wodociągowej jest bezpieczna do spożycia.” - dodaje w komunikacje Anna Kalandyk-Dusza.
Sanepid zwrócił się tez z apelem do uczestników imprezy i mieszkańców o przestrzeganie bezwzględnie zasad higieny!
Czerwonka bakteryjna to choroba zakaźna wywołana przez bakterie z rodzaju Shigella. Objawia się przede wszystkim krwawymi stolcami - od których wywodzi się nazwa schorzenia, bólami brzucha i gorączką. Dolegliwości najczęściej ustępują samoistnie po 5-10 dniach. Należy pamiętać, że w Polsce obowiązuje nakaz rejestracji każdego przypadku zachorowania na Szigelozę, aby zapobiec epidemii.
Szigeloza ustępuje zwykle samoistnie w ciągu 5 do 10 dni. Ciężka infekcja z wysoką gorączką może wystąpić u dzieci poniżej 2 lat oraz u dorosłych osób z upośledzeniem odporności (m.in. chorzy na AIDS, biorcy przeszczepów). U około 10 proc. chorych na czerwonkę rozwija się nosicielstwo pałeczek Shigella, co stanowi zagrożenie dla osób z bezpośredniego otoczenia pacjenta.
Czerwonka bakteryjna - czym jest?
Bakteria wywołująca szigelozę została odkryto ponad 100 lat temu przez japońskiego naukowca o nazwisku Shiga, na którego cześć mikroorganizm ten nazwano Shigella. Choroba występuje na całym świecie w różnych formach epidemicznych – od małych ognisk rodzinnych po duże epidemie. Najczęściej występowanie czerwonki jest związana z: niskimi standardami życiowymi, brakiem higieny i niedostateczną opieką medyczną.
W Polsce zachorowania na czerwonkę podlegają obowiązkowej rejestracji od 1919 roku. W okresie międzywojennym przeważały zachorowania spowodowane zakażeniem Shigella dysenteraie, po II wojnie światowej Shigella flexeneri, a obecnie dominuje gatunek Shigella sonnei. Podobnie jak w przypadku innych zakażeń jelitowych występowanie czerwonki cechuje pewna sezonowość - najczęściej do zachorowań dochodzi w okresie letnio-jesiennym.
Chorobę wywołuje Gram-ujemna pałeczka z rodzaju Shigella obejmującego 4 gatunki: Shigella sonnei, Shigella flexneri, Shigella dysenteriae, Shigella boydii.
Do zakażenia chorobą dochodzi przede wszystkim drogą fekalno-oralną w związku z: niską higieną osobistą, rzadkim myciem rak, skażoną fekaliami żywność i wodę pitną, pływanie w skażonej wodzie w kąpieliskach.
Czerwonka bakteryjna - objawy
Objawy choroby: wodniste lub krwawe biegunki, bóle brzucha, gorączka i złe samopoczucie, czasami nudności i wymioty. Objawy zwykle całkowicie ustępują po 5-10 dniach, nawet bez leczenia.
Cięższa postać choroby występuje w przypadku zakażenia Shigella dysenteriae i Shigella flexneri. Objawy obejmują wówczas: silną biegunkę (powyżej 20 stolców dziennie), kurczowe bóle brzucha, bolesne skurcze jelit, stolce śluzowe z domieszką krwi lub ropy, odwodnienie.
Po przebytej szigelozie chorzy na ogół zyskują odporność na co najmniej kilka lat, jednakże jest to odporność na określony gatunek bakterii i nie zapobiega zakażeniu innym gatunkiem Shigella. Choroba może również przechodzić w stan przewlekły utrzymujący się kilka miesięcy lub lat. Około 10 proc. osób z bezobjawową i objawową czerwonką bakteryjną staje się nosicielami pałeczek Shigella.
U osób niedożywionych, z immunosupresją, chorych na AIDS, a także u osób z pewnymi uwarunkowaniami genetycznymi może dojść do powikłań w postaci zakażeń układowych i objawów pozajelitowych szigelozy tj: bakteriemia, zapalenie spojówek i rogówki, nieropne zapalenia stawów, zespół hemolityczno-mocznicowy, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, trombocytopenia. Tego typu powikłania są najczęściej związane z zakażeniem Shigella flexneri. Śmiertelność w tej postaci choroby dochodzi do 10 proc.
Czerwonka bakteryjna - badania
Biegunka jest objawem mało specyficznym i może być spowodowana przez wiele różnych czynników. Dlatego dla potwierdzenia czerwonki bakteryjnej konieczne jest wykonanie badania mikrobiologicznego próbki stolca osoby chorej. Laboratoryjnym kryterium rozpoznania czerwonki jest wyhodowanie, izolacja rodzaju Shigella. Dodatkowo w laboratoriach wykonywane jest tzw. antybiogram, czyli badanie wrażliwości wyhodowanego szczepu na antybiotyki. Ułatwia to wdrożenie prawidłowej terapii i zwiększa szanse na powodzenie leczenia.
Badania mikrobiologiczne kału wykonuje się także po upływie 3 dni od zakończeniu leczenia, w razie dodatnich wyników należy je powtórzyć po kolejnych 2 tygodniach do czasu ustąpienia nosicielstwa. U osób z otoczenia chorego wykonuje się jednokrotne badanie bakteriologiczne kału.
W przypadku choroby, ze względów epidemiologicznych istotna jest identyfikacja potencjalnego źródła zakażenia, zwłaszcza jeśli dotyczy to miejsc zbiorowego żywienia czy placówek tj.: żłóbek, przedszkole, szkoła.
W Polsce obowiązuje nakaz zgłaszania i rejestracji zachorowań na czerwonkę bakteryjną. Każdy rozpoznany przypadek choroby jest rejestrowany w Okręgowej Stacji Sanepidu.
Czerwonka bakteryjna - leczenie
Osoby z łagodnym zakażenia zwykle nie wymagają leczenia, a jedynie odpowiedniego nawadniania i uzupełniania niedoborów elektrolitów.
U osób z ciężkim przebiegiem choroby zlecana jest antybiotykoterapia po uprzednim wykonaniu badań mikrobiologicznych z określeniem wrażliwości danego szczepu na antybiotyki (tzw. antybiogram).
W Polsce powszechnie stosowana jest ampicylina oraz trimetoprim/sulfametoksazol. Lekiem z wyboru pozostaje nifuroksazyd. Niektóre szczepy Shigella są odporne na wymienione antybiotyki, alternatywa jest wówczas terapia z zastosowaniem cefalosporyn III generacji lub fluorochinolonów.
Czerwonka bakteryjna - czynniki ryzyka zakażenia
Szigeliozą można zarazić się od drugiego człowieka: drogą oralno-fekalną, poprzez kontakty seksualne analno-oralne, poprzez zanieczyszczona fekaliami wodę i żywność.
Na chorobę narażone są szczególnie małe dzieci nie mające jeszcze prawidłowych nawyków higienicznych oraz członkowie rodzin i osoby z otoczenia chorego, a także mężczyźni homoseksualni. Choroba jest szczególnie niebezpieczna dla osób ze słabo funkcjonującym układem odpornościowym – dzieci do 2 lat, biorców przeszczepów, osób z chorobami układu immunologicznego (nowotwory, AIDS).
Do skażenia żywności i wody bakteriami z rodzaju Shigella może dojść na skutek: braku higieny u osób kontaktujących się z żywnością, przygotowywania potraw z użyciem skażonej, nie przegotowanej wody (kostki lodu w napojach, warzywa i owoce spożywane na surowo umyte skażoną wodą), niskich standardów higienicznych i zanieczyszczenia ściekami wody pitnej oraz wody na kąpieliskach, uczestniczenia w rekreacji wodnej osób z biegunką, obecności much rozmnażających się w zakażonych fekaliach i przenoszących bakterie na żywność.
Obecnie nie ma szczepionki zapobiegającej zakażeniom szigelozą. Aby zapobiec chorobie należy: prawidłowo i często myć ręce wodą z mydłem, zwłaszcza po skorzystaniu z toalety, po zmianie pieluszek i przed przygotowywaniem żywności lub napojów. Prawidłowo usuwać brudne pieluchy. Nadzorować mycia rąk małych dzieci po skorzystania z toalety. Dbać o czystość – odkażać urządzenia sanitarne z zastosowaniem powszechnie dostępnych środków dezynfekcyjnych. Unikać kontaktu z żywnością przez osoby z biegunką. Unikać połykania wody podczas kąpieli w stawach, jeziorach czy na basenie. Unikać kąpieli na kąpieliskach przez okres biegunki i co najmniej dwa tygodnie po jej zakończeniu. W czasie podróży do krajów o niskich standardach higienicznych unikać jedzenia żywności od ulicznych sprzedawców i picia wody z nieznanego źródła.
