Poznać bliżej bieszczadzką przyrodę, by przy współpracy z Bieszczadzkim Parkiem Narodowym i Parkiem Narodowym Połoniny ze Słowacji opowiadać o niej innym i skuteczniej ją chronić – to główny cel warsztatów polsko-słowackich, jakie odbyły w Wołosatem.
Uczestniczyli w nich przewodnicy i nauczyciele z terenów przygranicznych Polski i Słowacji, którzy połączyli wakacyjny odpoczynek z aktywnymi zajęciami edukacyjnymi na ścieżkach przyrodniczych obydwu parków narodowych. Zgodnie z założeniami przedsięwzięcia będą oni w przyszłości tworzyć kadry wspierające parki narodowe przy realizacji programu Strażników Gór. Program ten był zrealizowany po raz pierwszy w 2017 r. w ramach mikroprojektu polsko-słowackiego. Ma on na celu przygotowanie grupy mieszkańców obszarów przygranicznych do pracy społecznej na rzecz ochrony dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego. Uczestnicy w oparciu o ścieżki przyrodnicze poznawali zasoby przyrodnicze i kulturowe Międzynarodowego Rezerwatu Biosfery „Karpaty Wschodnie”, aby w przyszłości współpracować ze Strażą Parku i działem edukacji i udostępniania Parku do zwiedzania przy nadzorze ruchu turystycznego, służyć informacją turystyczną i przyrodniczą na szlakach. W trzech turnusach uczestniczyły dzieci i młodzież szkolna z przygranicznych obszarów, która podczas tygodniowego pobytu szybko przełamała bariery językowe i doskonale się zintegrowała.
Do realizacji podobnych działań w przyszłości niezbędna jest odpowiednio przygotowana kadra, która będzie znać dobrze teren i będzie posiadać wystarczającą wiedzę przyrodniczą oraz pozna różne metody prowadzenia zajęć. Pod tym kierunkiem odbyły się w dniach 10-14 lipca wspólne warsztaty polsko-słowackie, po polskiej i słowackiej stronie. W programie były między innymi warsztaty zielarskie, zajęcia w stadninie koni huculskich Bieszczadzkiego Parku Narodowego oraz szkolenie z pierwszej pomocy. Nocną porą odbyły się również zajęcia astronomiczne, gdyż w Bieszczadach występują idealne warunki do obserwacji nocnego nieba ze względu na niewielkie „zanieczyszczenie” sztucznym światłem. Dyskutowano również nad koncepcją ogrodu edukacyjnego przy Terenowej Stacji BdPN w Wołosatem oraz nad polsko-słowacką ofertą edukacyjną w oparciu o system ścieżek edukacyjnych i infrastruktury terenowej przygranicznych parków narodowych. Z tego też względu uczestnicy warsztatów zapoznali się z obiektami edukacyjnymi obydwu parków narodowych – w Wołosatem i Nowej Sedlicy oraz przewędrowali ścieżką transgraniczną z Wielkiej Rawki przez Kremenaros do Nowej Sedlicy. Ścieżka ta prowadzi przez lasy o charakterze pierwotnym rezerwatu Stužica, które zostały wpisane w 2007 r. na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Niespodzianką dla uczestników warsztatów było wspólne spotkanie na Kremenarosie z przedstawicielami przygranicznych parków narodowych ze Słowacji i Ukrainy oraz wspólne głosowanie nad zgłoszonymi w konkursie projektami logo Międzynarodowego Rezerwatu Biosfery „Karpaty Wschodnie”. Warto takie przedsięwzięcia kontynuować w przyszłości, ponieważ wzmacniają zarówno współpracę pomiędzy instytucjami odpowiedzialnymi za ochronę dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego, ale również włączają w tę inicjatywę mieszkańców przygranicznych obszarów.
Warsztaty były zorganizowane przez Bieszczadzki Park Narodowy i Park Narodowy Połoniny w ramach mikroprojektu: „Przyroda w sąsiedztwie – polsko-słowacka współpraca przygranicznych parków narodowych w zakresie edukacji, promocji i ochrony przyrody Karpat Wschodnich”. Były one współfinansowane przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz budżetu państwa za pośrednictwem Euroregionu Karpackiego w ramach Programu Współpracy Transgranicznej Interreg V-A PL-SK 2014-2020.
FOT. GRAŻYNA HOLLY
