Mieszkający w Bieszczadach grekokatolicy wspominają dziś zmarłych i odwiedzają groby bliskich. Właśnie dziś przypada bowiem dzień św. Dymitra, męczennika za wiarę.
8 listopada kościół prawosławny wspomina Św. Dymitra Sołuńskiego - męczennika żyjącego na przełomie III i IV wieku. Historia jego kultu sięga V wieku, za sprawą misjonarzy Cyryla i Metodego był to jeden z pierwszych świętych czczonych przez Słowian.
Dzisiejszy dzień dla grekokatolików rozpoczyna się od porannej mszy w cerkwi. W prawosławnej tradycji fundamentem modlitwy za zmarłych przodków jest modlitwa, w trakcie Boskiej Liturgii, kiedy duchowny wspomina imiona zmarłych w czasie proskomidii i wyjmuje w ich intencji cząsteczki z prosfor. Cząsteczka prosfory to świadectwo i symbol modlitwy za dusze tych, którzy oczekują od nas modlitwy i wsparcia. W czasie Liturgii to za nich i za wszystkich wspominanych żyjących i obecnych na nabożeństwie sprawowana jest Bezkrwawa Ofiara – Święta Eucharystia. Cząsteczki te nieustannie znajdują się na diskosie, na którym złożony jest również Agniec – Chleb Eucharystyczny, który przemienia się w Ciało Chrystusa. (za www.swietegoducha.cerkiew.pl)
Dzień św. Dymitra jest jednym z kilku w roku, kiedy wierni Kościoła greckokatolickiego o nich pamiętają. Wspominają ich jeszcze w drugi dzień Wielkanocy, w wigilię Zesłania Ducha Świętego, w sobotę przed Wielkim Postem i w każdą sobotę jego trwania. Od początku lat 90. XX stulecia wielu grekokatolików odwiedza groby swoich bliskich także we Wszystkich Świętych.
Św. Dymitr z Tesalonik żył na przełomie III i IV w. w Grecji. Zginął śmiercią męczeńską ok. 306 r. w wieku dwudziestu kilku lat. Według tradycji odmówił wykonania cesarskiego rozkazu nakazującego wymordowanie chrześcijan żyjących w jego mieście. Szczególnym kultem cieszy się w Grecji, gdzie jest ponad 200 świątyń pod jego wezwaniem. Podczas wypraw krzyżowych modlono się do niego o wsparcie w walce z niewiernymi.
Wierni Kościoła greckokatolickiego w Polsce mieszkają m.in. w woj. podkarpackim, małopolskim, warmińsko-mazurskim, zachodniopomorskim, lubuskim i w dolnośląskim.
W latach 40. XX w. władze komunistyczne zdelegalizowały Kościół greckokatolicki. Reaktywował się na początku lat 90 XX w. W 1996 r. papież Jan Paweł II ustanowił metropolię przemysko-warszawską tego obrządku. W jej skład wchodzą archidiecezja przemysko-warszawska, obejmująca terytorium Rzeczypospolitej Polskiej po prawej stronie Wisły, a także diecezja wrocławsko-gdańska, obejmująca terytorium Polski po lewej stronie Wisły.
Na świecie żyje ponad 7 mln grekokatolików, najwięcej na Ukrainie. Kościół greckokatolicki podlega papieżowi.
